Agnieszka Draus BRZMIENIE I SENS. STUDIA NAD TWÓRCZOŚCIĄ MARKA STACHOWSKIEGO

Agnieszka Draus

Brzmienie i sens. Studia nad twórczością Marka Stachowskiego

Kraków 2016, objętość: 559 stron, format B5, ISBN 978-83-62743-50-6

Książka otrzymała nominację do Nagrody im. Jana Długosza za rok 2017.

Zawartość:

WSTĘP

I. Krótko o Krakowskiej Szkole Kompozytorskiej

II. Casus Stachowski – stan badań

III. Książka – krok po kroku

IV. Cogito, ergo quaero – czyli słowo o metodzie

1. Analiza muzyczna – czyli jak to brzmi?

2. Analiza pozamuzyczna – czyli co to znaczy?

3. Brzmienie i sens – analiza systemem figur fakturalno-brzmieniowych

V. Gratias maximas – czyli odrobina prywaty

CZĘŚĆ WPROWADZAJĄCA – postać i dzieło

I. Wokół postaci Marka Stachowskiego – portret potrójny

1. Homo sapiens

2. Homo ludens

3. Homo educator

II. Wprowadzenie do twórczości Marka Stachowskiego – Homo creator

1. Między wersami – analiza literackich wpływów

2. Między Kwartetami – próba periodyzacji i kategoryzacji

3. Między słowami – wczytanie się w kompozytorską autorefleksję

CZĘŚĆ GŁÓWNA – interpretacje

I. Neoklasyczna zapowiedź stylu

I Kwartet smyczkowy

II. Sonorystyka i jej obrzeża

1. Między serializmem a sonorystyką

Musica per quartetto d’archi

Pięć zmysłów i róża

2. Sonorystyka z domieszką techniki koncertującej

Musica da camera

Ricercar 66

Sequenze concertanti

3. Sonorystyka i tekst

Z Księgi godzin

Lines of Dylan Thomas

Słowa

Śpiewy thakuryjskie

4. Sonorystyka czysta

Musica con una battuta del tam-tam

Neusis II

Irisation

Extensions

Musique solennelle

Poème sonore

5. Sonorystyka aleatoryczna

Audition

II Kwartet smyczkowy

Extensions (partytura graficzna)

III. Muzyka w dialogu z przeszłością

1. Muzyka post-sonorystyczna

Ptaki

Divertimento

Quartetto da ingresso

Choreia

Pezzo grazioso

Capriccio

Madrigali dell’estate

Musique en quatre scenes

2. Muzyka neoimpresjonistyczna

Ody safickie

Z Księgi nocy

3. Muzyka postmodernistyczna (między parodią a pastiszem)

Amoretti

Cinq petites valses

4. Muzyka z tradycji klasycznej

Utwory orkiestrowe

Sonata per archi

Sinfonietta

Utwory koncertujące

Concerto per violoncello ed orchestra d’archi

Chamber Concerto

Concerto per viola ed orchestra d’archi

Concertino claricellato

Concertato per percussioni ed orchestra

Utwory kameralne

III Kwartet smyczkowy

Tre intermezzi

Quodlibet

Musica festeggiante

Tastar e canzona

Jeu parti

Trio

IV Kwartet smyczkowy

Trzy interludia

Miroir du Temps

Utwory dla dzieci

Najdzielniejszy z rycerzy

Odys wśród białych klawiszy

Magiczny zegar, czyli baśń o czarodziejskich kurantach

5. Muzyka okolicznościowa

Musica funebre

Recitativo e la preghiera

Adagio ricordamente

Musica festiva

Symfonia pieśni tęsknotą uświęconych

Jubilate Deo

Dyptyk niepodległościowy

Marsz wolności

Vivat Maj! 3 Maj!

Campanae Cracovienses

CZEŚĆ ZAMYKAJĄCA – próba syndromu

I. Od sonologii do neoretoryki i semantyki – sposób odczytania muzyki Marka Stachowskiego

1. Punkt wyjścia: kompozycja sonorystyczna

2. Struktury brzmieniowe według koncepcji Józefa M. Chomińskiego

3. Koncepcja figur fakturalno-brzmieniowych

a) Struktura utworu – sens konstrukcyjny

b) Energetyczność utworu – sens dramaturgiczny

c) Symboliczna głębia utworu – sens semantyczny

II. W dialogu z muzyczną przeszłością

1. Postawa buffo – w kręgu pastiszu i parodii

2. Postawa serio – w hołdzie klasycznym formom i gatunkom

III. Próba uchwycenia meritum

Literatura cytowana i przywoływana w książce

Summary

Spis przykładów nutowych

Spis ilustracji

Indeks nazwisk

Indeks utworów Marka Stachowskiego

Ilustracje

---

Zmarły w 2004 r. Marek Stachowski był cenionym pedagogiem i wieloletnim rektorem Akademii Muzycznej w Krakowie, jednak jego wszechstronna gatunkowo spuścizna kompozytorska wciąż nie doczekała się szerszej popularyzacji wydawniczej i nagraniowej. Mamy nadzieję, że książka Agnieszki Draus, która jest pierwszą obszerną i niezwykle wnikliwą monografią jego twórczości i została wzbogacona o liczne przykłady nutowe, tabele, diagramy oraz fotografie, choćby częściowo wypełni tę lukę a może nawet zachęci muzyków do wykonywania jego kompozycji.

AGNIESZKA DRAUS, adiunkt w Katedrze Teorii i Interpretacji Dzieła Muzycznego Akademii Muzycznej w Krakowie, prodziekan jej Wydziału Twórczości, Interpretacji i Edukacji Muzycznej, członek Sekcji Muzykologów Związku Kompozytorów Polskich, dyplomowany nauczyciel przedmiotów ogólno-muzycznych w Państwowej Szkole Muzycznej II st. im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie, wiceprezes Fundacji Pro Musica Bona. W dotychczasowej działalności naukowej koncentruje się z jednej strony na problematyce muzyki sakralnej, ze szczególnym uwzględnieniem sakralnego teatru muzycznego, zwłaszcza twórczości Krzysztofa Pendereckiego i Karlheinza Stockhausena, z drugiej strony na twórczości wokalno-instrumentalnej Witolda Lutosławskiego i Pawła Mykietyna. Ostatnie lata poświęciła badaniom muzyki Marka Stachowskiego. Jest autorką książki Cykl sceniczny „Licht” Karlheinza Stockhausena. Muzyczny teatr świata, wydanej przez Akademię Muzyczną w Krakowie w 2011 roku oraz niemal czterdziestu artykułów prezentowanych na Konferencjach i Kongresach o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym, opublikowanych następnie tak w języku polskim, jak i angielskim.